Código deontolóxico

Podes consultar ou descargar o Código Deontolóxico do Colexio de Economistas de Pontevedra:

PRINCIPIOS DEONTOLÓXICOS. PREÁMBULO

O economista desempeña unha importante función social, non só no ámbito económico, senón tamén no social, educativo e político, o que lle esixe “un alto grao de profesionalidade e de compromiso ético”(1) . Para cumprir esa responsabilidade social, ademais de actuar de acordo coa lei, como todo cidadán, o economista debe atender a uns Principios Deontolóxicos que establezan os requisitos éticos mínimos que debe observar un bo profesional e, sobre todo, uns valores que lle permitan desenvolver as súas capacidades humanas, profesionais e sociais. Eses Principios e as Normas que os desenvolven detállanse neste Código Deontolóxico, que a Comisión Permanente do Consello Xeral de Economistas aprobou con data 16 de novembro de 2017 para a súa presentación e aprobación, no seu caso, polo Pleno do Consello Xeral.

Ao publicar este Código Deontolóxico, o Consello Xeral de Economistas exerce as responsabilidades que a lexislación vixente atribúe aos Colexios Profesionais (Lei 2/1974, do 13 de febreiro)(2) . Como explicou o Tribunal Constitucional, “a razón de atribuír a estas entidades, e non á Administración, as funcións públicas sobre a profesión, das que constitúen o principal expoñente a deontología e ética profesional e, con iso, o control das desviacións na práctica profesional, estriba na pericia e experiencia dos profesionais que constitúen a súa base corporativa” (Sentenza 3/2013, do 17 de xaneiro).

O lexislador atribúe a cada Colexio a responsabilidade de regular os aspectos sociais e éticos da profesión no seu ámbito xeográfico. O Código Deontolóxico do Consello Xeral de Economistas non pretende, pois, invadir esas competencias dos Consellos Autonómicos de Colexios ou dos Colexios de Economistas, senón prestarlles un servizo, ofrecéndolles un texto que complemente e, no seu caso, supla aos Códigos que eles poidan elaborar, e que contribúa, se é o caso, a unificar criterios, para un mellor servizo aos colexiados.

Non se trata dun texto novo, senón dunha actualización do Código aprobado en 2011. Como aquel, recolle o compromiso do Consello Xeral e dos Colexios de Economistas de que as actuacións das institucións colexiais e dos profesionais colexiados teñan unha clara dimensión ética e oriéntense ao servizo dos seus clientes, das institucións coas que colaboran, do Colexio ao que pertencen, dos restantes membros da profesión e do conxunto da sociedade. O Código inspírase en principios teóricos e regras prácticas, e recolle a experiencia do bo facer de xeracións de economistas.

- - - -

1. Ditame do Comité Económico e Social Europeo sobre “O papel e o futuro das profesións liberais na sociedade civil europea de 2020”, 25 de marzo de 2014

2. Esta Lei, no seu artigo 5, letra i), obriga aos Colexios para “ordenar no ámbito da súa competencia a actividade profesional dos colexiados, velando pola ética e dignidade profesional e polo respecto debido aos dereitos dos particulares e exercer a facultade disciplinaria na orde profesional e colexial”. Así mesmo, a Lei 25/2009, do 22 de decembro, que transpone a Directiva 2006/123/EE Europea de Servizos, recoñece a competencia reguladora dos Colexios, a través dos seus Estatutos ou dos seus Códigos Deontolóxicos, coa finalidade de salvagardar a libre competencia, a independencia e integridade da profesión e, no seu caso, o secreto profesional.

I.- PRINCIPIOS DEONTOLÓXICOS

Os Principios Deontolóxicos incluídos neste Código establecen o marco ético no que os Economistas poidan desenvolver libre e responsablemente a súa actividade. Cumpren principalmente tres funciones:

Inspiran o traballo dos economistas, de modo que sexa eficiente, creativo e responsable.
Marcan límites de actuación, máis aló dos cales o economista estaría a incumprir os seus deberes, o que podería dar lugar a unha sanción disciplinaria.
Facilitan a adquisición e desenvolvemento de valores que fagan posible que os comportamentos dos economistas respondan sempre os Principios Deontolóxicos da profesión.

Aínda que algúns destes Principios poden ter o respaldo da lei, a súa forza obrigatoria provén da ética. Ao integrarse voluntariamente nun Colexio profesional, o economista acéptaos como guía para a súa actuación. Pero non son regras ríxidas, senón que a súa aplicación en cada caso esixirá unha reflexión sobre os obxectivos do traballo do economista, as condicións en que o desenvolve, as súas capacidades, limitacións, oportunidades e retos. Froito desa reflexión será un estilo de traballo que reúna as mellores calidades da profesión de economista.

Os Principios son tamén unha declaración pública do que a profesión considera que é bo, correcto e honesto no ámbito do seu traballo e, por tanto, implican asumir unhas responsabilidades ante a sociedade, os seus colegas e o seu Colexio. Isto dá seguridade e prestixio á profesión: é un ben común, creado e compartido por todos.

Os Principios deste Código non son distintos dos doutras profesións, e aplícanse a todas as formas de traballo dos economistas e dos titulares mercantís, como profesionais independentes que actúan sós ou en sociedade con outros profesionais, así como a esas mesmas sociedades profesionais; como directivos ou empregados por conta allea, como docentes ou investigadores ou en tarefas da administración pública, etc. O que variará en cada caso é a aplicación destes Principios ás peculiaridades e circunstancias de cada tarefa.

Na súa actuación profesional o economista deberá respectar os seguintes principios:

1. Lealdade

Será leal co seu cliente, cuxos intereses defenderá nos termos do acordo ao que chegasen, sen prexuízo do cumprimento da normativa legal e deontolóxica. Así mesmo, mostrará lealdade ao seu empregador, aos seus compañeiros de profesión e a outros profesionais, tratará de desenvolver relacións de colaboración con eles, e velará pola reputación da profesión de economista e do seu Colexio.

2. Integridade e dilixencia

Desempeñará as súas tarefas con integridade, honestidade e veracidade, e cumprirá con dilixencia todas as obrigacións que leva consigo o seu compromiso co seu cliente ou empregador, de acordo cos mellores estándares técnicos e éticos da profesión.

3. Competencia e desenvolvemento profesional

Esforzarase por estar ao día, manter e ampliar os seus coñecementos científicos e técnicos e perfeccionar
as súas capacidades profesionais, principalmente no ámbito da súa especialidade.

4. Independencia, obxectividade e imparcialidade

Nos criterios e métodos empregados no seu traballo, así como nas súas recomendacións e propostas, actuará sempre con total independencia de posibles presións do seu cliente ou de terceiros, así como dos seus propios intereses; na súa apreciación dos feitos e nos seus xuízos sobre as persoas e as situacións procurará ser imparcial e obxectivo, e evitará incorrer en conflitos de intereses ou en trato inxustamente discriminatorio entre os seus clientes.

5. Confidencialidade

Respectará o carácter confidencial da información que coñeza en razón da súa actividade, non a utilizará en beneficio propio ou de terceiros nin a divulgará nin permitirá que outros o fagan, salvo nos casos contemplados pola lei ou co consentimento do seu mandante.

6. Legalidade

Actuará sempre conforme ás normas legais, aos códigos de conduta da profesión e ás normas da institución na que traballa ou coa que colabora.

7. Responsabilidade

En todo momento asumirá a responsabilidade polas súas propias accións e polas dos seus colaboradores, e estará sempre disposto a dar conta das súas decisións e criterios ante o seu empregador e ante quen teña dereito a coñecelas.

8. Respecto ás crenzas morais, políticas e relixiosas

Respectará as conviccións morais, políticas e relixiosas do seu cliente e evitará que as súas crenzas persoais interfiran no desempeño do seu labor en contra da vontade do seu cliente.

9. Respecto á natureza e ao medio ambiente

Actuará de acordo con criterios de respecto e sustentabilidade ambiental, tanto nas recomendacións aos seus clientes como na súa propia actividade e no uso das súas instalacións e equipos de traballo.

II. NORMAS E BOAS PRÁCTICAS. O ENCARGO PROFESIONAL

Estas Normas e Boas Prácticas desenvolven os Principios Deontolóxicos nalgunhas das situacións en que se pode atopar o economista profesional. Son froito da reflexión ética sobre os Principios e, sobre todo, da experiencia recollida da práctica de moitos bos profesionais ao longo dos anos. Non teñen, pois, a obrigatoriedade moral dos Principios, e deben aplicarse en cada caso con criterios prudenciais, atendendo ás circunstancias, pero sempre en consonancia cos Principios, que son os que, en definitiva, deben rexer a actuación do economista.

Elaboráronse tomando en consideración principalmente a tarefa do economista independente, pero sen omitir a súa aplicación a outras situacións profesionais e contractuais.

1. O ENCARGO PROFESIONAL

O traballo do economista independente materialízase no encargo profesional.

1.1. Orixe do encargo profesional

O economista non poderá encargarse dun asunto máis que:

a) por mandato do seu cliente,
b) por encargo doutro economista ou outro profesional, ou
c) por designación pola quenda de actuación profesional ou por persoa ou entidade administrativa ou xudicial competente. Se non ten suficiente certeza sobre a identidade, competencia e poderes da persoa que lle fai o encargo, deberá verificalos con razoable dilixencia (en consonancia coa lexislación vixente).

O economista profesional que traballa por conta doutro recibirá o seu encargo do economista ou da sociedade profesional na que presta os seus servizos, salvo que estea autorizado por esta a actuar por conta propia, nese caso seranlle de aplicación o indicado nestas Normas e Boas Prácticas para o economista independente.

1.2. Capacidade para a execución do encargo

Antes de aceptar un encargo, o economista por conta propia debe considerar se está capacitado para levalo a cabo, teniendo en cuenta os seus coñecementos, capacidades e experiencia e os do seu equipo humano, así como os prazos e carga de traballo do encargo, en función doutros compromisos asumidos e, no seu caso, se pode completar os recursos necesarios con axudas exteriores. Ponderará tamén a conveniencia de rexeitar o encargo porque non cumpre normas deontolóxicas incluídas no Código do seu Colexio ou, no seu caso, neste Código: por exemplo, pola participación do cliente en actividades ilegais, ou pola existencia de conflitos de intereses. O economista por conta allea a quen se lle faga un encargo deberá levar a cabo unha consideración similar, que deberá presentar, no seu caso, ao economista independente ou á empresa na que presta os seus servizos.

1.3. Liberdade de aceptación do encargo

A aceptación do encargo marca o comezo das responsabilidades do economista ante o seu cliente, ante outros colegas, o Colexio e a sociedade en xeral, aínda que o deber de confidencialidade esténdese ás xestións previas á aceptación do encargo, como se indica nos nn. 2.14 e 2.17. O economista por conta propia é libre de aceptar ou rexeitar os asuntos en que se solicite a súa intervención, sen necesidade de expresar os motivos da súa decisión, salvo nos nomeamentos de oficio, en que deberá xustificar a súa declinación conforme á normativa vixente. O economista por conta allea deberá actuar de acordo co establecido no seu contrato e as indicacións do seu superior.

1.4. Substitución doutro economista

Cando un economista reciba a proposta de substituír a outro economista nun encargo, é prudente que solicite información acerca das razóns desa substitución, requirindo, no seu caso, a autorización do posible novo cliente para tomar contacto co profesional anterior, cuxo deber de confidencialidade respectará sempre. O economista substituído colaborará, na medida dos posible, co que recibe o encargo para facilitarlle a información e a documentación necesarias, a fin de garantir a atención continuada ao cliente (respectando un deber de obxectividade en caso de conflito entre partícipes, socios, comuneiros en entidades mercantís, en atribución de rendas ou outra análogas - obrigación de evitar conflitos). Se houbese honorarios pendentes de pago do encargo anterior, o economista que se faga cargo dos asuntos procurará que o seu cliente atenda eses honorarios, sen prexuízo das discrepancias lexítimas entre ambas as partes. Se fose necesario adoptar medidas urxentes para defender os intereses do cliente, o economista que asume o encargo poderá facelo, aínda que non se completou o proceso de transmisión, informando previamente ao seu antecesor. O economista por conta allea deberá actuar de acordo co establecido no seu contrato e pola dirección da súa organización.

1.5. Limitacións á liberdade de aceptación do encargo

O economista como profesional libre non poderá actuar en asuntos dun cliente que teña intereses que poidan estar en conflito cos doutro dos seus clientes. Esta prohibición estenderase aos clientes dos profesionais cos que comparta despacho ou manteña relacións de colaboración permanente. Con todo, poderá intervir, en interese de ambas as partes, como mediador ou para facilitar unha concordia. O economista non debe aceptar encargos profesionais que impliquen actuacións que afecten ou poidan afectar negativamente a intereses dun cliente anterior ou actual, en relación cos cales se prestou ou preste asesoramento ou xestión. Con todo, poderá aceptar o encargo se o cliente actual acéptao ou despois de transcorrer un tempo razoable, polo menos un ano, desde a súa última actuación profesional e cando o economista non poida en ningún momento verse en situación de utilizar información da que tivo coñecemento por mor do seu anterior ou actual vinculación profesional e directamente do seu anterior ou actual cliente. O economista como profesional dependente avaliará as eventuais consecuencias negativas que para a organización poden ter as súas relacións, intereses ou vinculacións, advertindo dos seus eventuais riscos aos responsables no momento da súa incorporación á organización, ou no da súa promoción ou cambio de contidos, ou cando xurda un eventual conflito de intereses.

1.6. Liberdade do cliente na elección do economista

Salvo nos supostos de designacións realizadas por persoas ou entidades administrativas ou xudiciais no ámbito das súas competencias, o economista que traballa por conta propia é o elixido libremente polo seu cliente e ten o deber de facilitarlle o exercicio deste dereito. Tamén, o economista que traballa por conta allea, e no que fai referencia ao seu posto e labor, facilitará que o seu empregador tome esta decisión coa maior e máis precisa información posible.

1.7. Formalización da aceptación do encargo

É moi conveniente que, ao establecer unha nova relación profesional, o economista firme un contrato co seu cliente, e debe facelo se este o solicita. Se o acordo é verbal, é aconsellable que se formalice un memorando ou proposta, orzamento, con aceptación expresa por escrito das dúas partes.

Nese documento deben recollerse, coa maior claridade posible, todos os detalles relevantes para a futura relación, principalmente quen formula o encargo e quen o acepta; as persoas ou entidades ás que afecta o contrato; os contidos do encargo e as tarefas que o economista debe levar a cabo; os prazos pactados e a duración do encargo ou o seu carácter indefinido; a quen se entregará o traballo ou se dará conta do seu desenvolvemento; os honorarios acordados ou, no seu caso, os criterios para a súa determinación e revisión e o modo de pago; a provisión de fondos e a cobertura de gastos; a finalización do encargo, a súa eventual denuncia e as obrigacións das partes na súa conclusión; as situacións xa existentes que poderían afectar á independencia do economista e a existencia de posibles conflitos de intereses, así como os demais contidos que poidan contribuír a unha relación frutífera e amigable entre o economista e o cliente.

Cando as características do asunto permítano, o economista deberá poñer en coñecemento do cliente, con claridade, a súa opinión razoada sobre o resultado previsible dos encargos que se lle encomenden, os riscos en que se pode incorrer e o custo aproximado da súa actuación, e, se se coñecen, as incidencias que poidan afectar o resultado esperado. E cando o custo do encargo resulte desproporcionado co resultado que previamente pode esperarse, o economista deberá expresar ao cliente a súa opinión respecto diso.

O economista que, con ocasión do encargo, deba actuar en nome do seu cliente deberá solicitar de leste os poderes necesarios, ou a representación ou autorización correspondente. Para facilitar a relación co cliente é conveniente que o economista lle informe da existencia do Código Deontolóxico do seu Colexio de Economistas ou, no seu caso, o do Consello Xeral de Economistas de España, así como os medios de que dispón aquela Corporación para resolver conflitos, levar a cabo mediacións, recibir queixas e denuncias, etc. Os cambios de condicións do contrato deberían realizarse por escrito e comunicadas ao cliente de forma fidedigna.

Os economistas profesionais en relación de dependencia deberán advertir tamén aos seus superiores na organización das consecuencias previsibles das accións que lles sexan encomendadas para o economista principal ou a sociedade na que traballan, e para os clientes que se lle asignaron.

1.8. Cesamento do encargo

O economista é libre de cesar na relación contractual co seu cliente cando xurdan discrepancias importantes ou outras razóns que poidan prexudicar a súa relación profesional. E deberá facelo en todo caso cando concorran circunstancias que poidan afectar á súa independencia ou ao respecto ao segredo profesional. O economista profesional en situación de dependencia deberá aterse ao seu contrato, pero mantendo sempre a súa independencia e o respecto ao silencio profesional.

1.9. Obrigacións a cumprir antes do cesamento

O economista independente que renuncie a un asunto profesional deberá executar antes do cesamento todos os actos necesarios e legalmente posibles para evitar ou minimizar danos ao cliente, ou a perda de beneficios potenciais ou de dereitos. O economista non dilatará innecesariamente a continuación dos seus servizos. Se o considera conveniente, poderá comunicar ao Decano ou á Xunta de Goberno do seu Colexio aquelas informacións que poidan ser particularmente importantes para o seu cliente, o economista que lle substitúa, a sociedade ou terceiros. Se se trata dun profesional dependente, a saída por calquera causa da súa organización debe realizarse en termos de impecable responsabilidade, concluíndo o necesario, informando de todo e cooperando en salvagárdaa dos lexítimos intereses do economista principal ou da súa organización, incluíndo os dos clientes que teña asignados.

1.10. Devolución de documentos

Os documentos que o cliente facilita ao economista para o desenvolvemento do encargo son propiedade daquel, e deben estar sempre á súa disposición. O economista non os reterá, baixo pretexto de ter pendente a cobranza de honorarios ou por outros motivos. Se hai razóns de peso para non entregalos ao cliente ou a quen este indique (por exemplo, por haber dúbidas acerca da quen hai que devolvelos), o economista poderá efectuar un depósito dos devanditos documentos no colexio, e comunicalo así ao cliente. En todo caso, poderá gardar copia deses documentos.

1.11. Custodia de activos

Se o economista recibe diñeiro ou valores propiedade do seu cliente (por exemplo, cantidades recibidas de debedores do cliente), conservaraos coa debida dilixencia, sendo recomendable aperturar unha conta bancaria independente das contas do seu negocio e sempre ao dispor do seu cliente; utilizaraos para a finalidade prevista, dará conta deles e dos seus rendementos a quen teña dereito a esixilas (incluíndo as autoridades responsables da loita contra o branqueo de capitais). Cumprirá cos deberes legais da custodia e devolveraos ao seu dono cando cumpra. Non poderá retelos, baixo pretexto de honorarios pendentes, a menos que, especificamente, así fose pactado co cliente. Esta norma é aplicable tamén ao economista profesional dependente.

1.12. Honorarios profesionais

O economista ten plena liberdade para pactar co seu cliente a contía dos seus honorarios profesionais, teniendo en cuenta factores como o volume de traballo realizado ou previsto e ao tempo requirido ou investido; o contido, dificultade e complexidade dese traballo; a importancia do asunto para o cliente e a súa relevancia social; a experiencia e cualificación das persoas que participan no mesmo e, no seu caso, a capacidade económica das persoas involucradas. Os honorarios poden consistir tamén nunha cantidade fixa periódica. Por si só, o ofrecemento dun traballo con honorarios inferiores aos doutros profesionais non implica, necesariamente, unha competencia desleal. O economista poderá percibir comisións ou honorarios de terceiros por servizos prestados na súa actuación profesional (por exemplo, dun distribuidor de programas informáticos), pero isto nunca debe poder crear o risco dun conflito de intereses. Se existe ese risco, o economista terá que renunciar a esas comisións, ou informar o cliente da súa existencia.

1.13. Anticipos e provisión de fondos

O economista ten dereito a pedir, previamente ao comezo do encargo ou durante a súa tramitación, entregas a conta de honorarios e gastos. É recomendable que se estipule nos contratos que a falta de pago dos anticipos e provisións de fondos son causa de resolución do mesmo.

1.14. Publicidade

O economista poderá facer publicidade dos seus servizos, proporcionando unha información obxectiva, veraz, leal e digna, tanto no seu contido como no medio ou soporte utilizado e, en todo caso, respectuosa coa lei e coas normas deontolóxicas da profesión publicitaria. En concreto, evitará mencións despectivas ou comparacións sobre o traballo doutros profesionais ou sobre as súas actuacións concretas; non mencionará, directa ou indirectamente, a outros clientes do economista, salvo autorización expresa, ou a outros asuntos levados por leste, e respectará o secreto profesional; non prometerá resultados que non dependan exclusivamente da acción do propio economista.

En canto á utilización de logos, emblemas e símbolos, debemos distinguir entre:
· Titularidade do Consello Xeral de Economistas: non se utilizarán cando xeren confusión entre a imaxe do Economista e da organización colexial.
· Titularidade dos colexios: os colexios territoriais establecerán as normas de uso destes logos, esixindo que se faga mención á colegiación.

II. NORMAS E BOAS PRÁCTICAS. CUMPRIMENTO DO ENCARGO

2.1. Desenvolvemento do encargo

O economista responsable da dirección do traballo levará a cabo as tarefas de definición dos obxectivos, planificación, organización da documentación de apoio, recepción e custodia da documentación e dos informes recibidos de terceiros, establecemento dos prazos de entrega, documentación do traballo efectuado e da súa xustificación, presentación do traballo e finalización do encargo. O economista asumirá ante o seu cliente as súas responsabilidades polo contido do seu traballo e do dos seus colaboradores e axudantes, así como dos erros propios e os de terceiros que non identificase. Na medida en que actúa en nome do seu cliente, compromete a leste, polo que debe manifestar en cada momento a legalidade das actuacións e os posibles riscos que se derivan das mesmas.

2.2. A formación e a competencia profesional do economista.

A formación ou capacitación é, para o economista, unha responsabilidade previa a calquera actividade profesional que leve a cabo. Habitualmente, esa capacitación, tanto do profesional independente como do que traballa por conta allea, desenvólvese en catro fases, que terán en cada caso distinta profundidade e extensión:

1) unha capacitación inicial, proporcionada pola titulación universitaria; 2) a súa actualización ou formación permanente, mediante o estudo persoal, a asistencia a programas, seminarios, cursos, etc., e a autoformación que ofrece unha vida profesional; 3) a especialización que, máis aló da visión ampla do economista, permítalle desenvolver coñecementos e capacidades específicos, e, 4) finalmente, o prestixio da profesión, ao que el contribúe e do que recibe. O economista debe avaliar as súas capacidades para afrontar o encargo recibido, de aceptalo debe procurarse, en cada momento, os coñecementos de feitos, teorías, técnicas, métodos e lexislación, entre outros, e as capacidades necesarias para cumprir o encargo recibido, procurando estar sempre ao día e adiantarse ás necesidades que poden ter os seus clientes. O deber de capacitación asúmese, 1) fronte ao cliente, ao que o profesional debe ofrecer un dominio suficiente das disciplinas e técnicas necesarias que garantan a solidez necesaria para que lle poida confiar os seus asuntos;

2) ante a sociedade, porque o economista, a través do seu traballo, é unha peza importante do conxunto de saberes e competencias que aseguran unha economía estable, sustentable e sólida, e

3) ante a profesión, que se beneficiará dos coñecementos do economista. O economista non debe finxir un grao de competencia que non ten, para o desenvolvemento dun traballo determinado. O ejerciente libre debe coidar tamén a formación do persoal ao seu cargo e responderá da súa preparación e competencias. O economista profesional que realice unha actividade dependente debe promover os intereses lexítimos da organización na que traballa. Por iso, está obrigado á actualización e profundización dos coñecementos e habilidades requiridas para a función encomendada e, se se lle cambia de tarefa, ten dereito a reclamar da súa organización a formación complementaria necesaria para a súa desempeño, ofrecendo a dispoñibilidade pertinente para ela.

2.3. Lealdade co cliente

O traballo do economista independente baséase nunha relación de confianza co seu cliente; esa confianza constrúese sobre a capacitación profesional, a dedicación, a integridade, honestidade e honradez do economista e do seu equipo, especialmente co convencemento de que o economista actuará con lealdade, é dicir, poñerá os intereses do cliente por diante dos seus propios, esixirá ese comportamento tamén aos seus empregados e colaboradores, e defenderá os intereses do seu cliente ante terceiros. O trato entre ambas as partes debe basearse sempre na xustiza, a honestidade e a franqueza, a cortesía, o respecto mutuo e a boa fe. O economista tratará a todos os seus clientes con razoable igualdade, e non alterará o contido e a calidade dos seus servizos en función do destinatario destes, a menos que o xustifique a natureza e alcance do encargo. O economista por conta allea debe lealdade primeiro ao economista ou a empresa coa que colabora e tamén aos clientes que se lle asignaron, de acordo co Principio de lealdade. Nas relacións coa Administración pública, o economista actuará con respecto, cortesía e dignidade, esixindo reciprocidad no trato aos representantes da Administración, así como aos seus clientes e colaboradores.

2.4. Cumprimento íntegro e diligente dos asuntos

O economista profesional ten a obrigación de levar a termo na súa integridade os asuntos encomendados, no tempo oportuno, salvo que medie xusta causa. En particular, deberá cumprir os prazos acordados co seu cliente ou os sinalados pola lei para a resolución dos asuntos que se lle encomendaron, especialmente na representación do seu cliente ante as Administracións públicas. A actividade do economista debe perseguir sempre a mellor utilización posible dos recursos dos seus clientes e a súa contribución ao benestar da sociedade e, no caso do economista por conta allea, tamén dos intereses de quen lle contratou. No desenvolvemento da súa tarefa, deberá actuar sempre coa dilixencia dun bo profesional, de acordo cos requisitos da tarefa, poñendo atención e coidando os detalles; mostrará iniciativa, dentro dos límites do encargo recibido, e informará o seu cliente cando sexa oportuno sobre a marcha do encargo e os riscos e oportunidades que se presenten, de modo que o cliente poida conservar sempre o control dos seus asuntos. O economista será responsable tamén da dilixencia das persoas ao seu cargo e doutros colaboradores que lle axuden no seu traballo. Deberá, por tanto, dotarse da organización e dos medios necesarios para cumprir adecuadamente as súas tarefas, coidando de que os seus dependentes reciban a formación e a supervisión adecuadas. Se o economista considera que, nalgunha ocasión, non está en condicións de cumprir os seus deberes coa integridade e dilixencia debida, comunicarao canto antes ao seu cliente ou, tratándose dun economista dependente, ao seu superior.

2.5. Rigor técnico e corrección moral

O economista poñerá ao dispor do seu cliente os seus coñecementos e capacidades, coa dedicación necesaria para a adecuada resolución dos asuntos que se lle encomenden e a pericia requirida polo caso. Cando sexa necesario, recorrerá ao consello e a colaboración de expertos nos temas que el non domine suficientemente, solicitando, no seu caso, a aprobación do seu cliente. Cando emita a súa opinión profesional sobre calquera materia da súa competencia, o economista coidará o seu rigor técnico e a súa corrección moral, con ecuanimidade, bo fundamento e coidadosa exposición. O economista procurará confirmarse de que os informes, comunicacións ou datos proporcionados por terceiros que utilice no seu traballo non conteñen falsidades ou afirmacións desproporcionadas, nin ocultan información relevante e, no seu caso, se necesita usar esa información, sinalará as súas limitacións como base da súa análise, xuízo e conclusións.

2.6. Actuacións en situacións de conflito

En ocasións, o economista terá que actuar en situacións nas que se xeran conflitos que lle afectan a el ou ao seu cliente e a terceiras persoas. Nestes casos, debe extremar as medidas de prudencia. Sempre deberá tratar á parte contraria de forma cortés e considerada, absténdose de todo acto que supoña ou poida supoñer unha lesión inxusta. Se lle consta que a parte contraria nunha situación de conflito está dirixida ou asesorada por un economista, procurará manter as relacións con el e non directamente coa parte contraria, pero sempre coa debida independencia e obxectividade. Cando a parte contraria non dispoña de economista que lle dirixa ou asesore, terase o máximo coidado nos tratos e propostas que se lle fagan, a fin de evitar abusos que por tal feito poderíanselle causar. En todo caso, pode recomendar á parte contraria que designe a outro economista que lle asesore no asunto.

2.7. Conservación da documentación

O economista documentará debida e suficientemente todas as súas actuacións, con obxecto de estar en condicións de xustificar as súas decisións, e conservará esa documentación, de forma ordenada, durante o tempo que sinale a lei ou, se este non está determinado, durante, polo menos, cinco anos. Esa documentación non será comunicada a outras persoas, salvo nos casos previstos pola lei, por orde xudicial, ou co permiso expreso, por escrito, do seu cliente.

2.8. Independencia de actuación

O traballo do economista pode ter repercusións moi importantes para o seu cliente, para outras persoas e para a sociedade; por iso, debe actuar sempre con independencia respecto de calquera interese, presión, ameaza, promesa ou compracencia alleos á súa relación profesional. Esta independencia debe darse en todas as etapas do seu traballo, tanto na elección dos criterios e métodos de traballo como na procura e selección de información, na apreciación e valoración dos datos e opinións, e nos xuízos sobre as persoas e as situacións. A independencia do economista é particularmente importante cando leve a cabo tarefas de mediación ou arbitraxe e cando actúe como forense. O economista debe manter a súa independencia ante terceiras persoas e ante os intereses do seu propio cliente que non respecten a legalidade e o seu propio Código Ético, e velar para que non surjansituaciones que poidan poñer en perigo a súa independencia. Se considera que non pode actuar con total independencia, deberá renunciar ao encargo. Tamén o economista dependente ha de salvagardar a súa liberdade para aceptar os postos e labores que se lle ofrezan, sen prexuízo das esixencias xerárquicas que expón a súa pertenza a unha organización. Se a aceptación dalgunha tarefa concreta contravén este Código ou o do seu Colexio e do empregador, deberá exercitar o seu compromiso ético con absoluta independencia.

2.9. Actuación ante posibles conflitos de intereses

O economista que actúa como profesional independente está obrigado a evitar calquera conflito de intereses que poida afectar a súa independencia e obxectividade, ou mesmo dar a aparencia dunha actuación non independente, como consecuencia de relacións ou intereses económicos, financeiros, familiares, de amizade, políticos ou doutro tipo, propios, ou dos seus colaboradores ou de terceiras persoas. O economista debe informar o seu cliente de todas aquelas situacións que poidan afectar á súa independencia, como relacións económicas, financeiras, familiares ou de amizade, con terceiras partes interesadas, antes de aceptar o encargo ou cando se coñezan as mesmas. Se a situación requíreo, o economista debe propoñer ao cliente a suspensión temporal ou definitiva da súa relación profesional, ou outras solucións que sexan aceptables para este. En concreto, un economista non debe asesorar ou actuar en nome de dous ou máis clientes nun mesmo asunto, se existe un conflito ou risco de conflito entre os intereses deses clientes, salvo aceptación expresa das partes. Se xorde un conflito entre dous ou máis clientes cos que viña traballando, deberá deixar de actuar para algún deles, ou mesmo para todos, se existe risco de violación de secreto profesional, ou de que a súa independencia véxase ameazada. Nos casos de relación laboral ou administrativa, o economista deberá informar das vin - culaciones que poidan comprometer a súa independencia profesional ante a organización que o contrata e ante os clientes que se lle asignen, así como dos potenciais conflitos de interese que poden xurdir.

2.10. Adquisición de intereses en asuntos profesionais

O economista non poderá ter participación ou intereses económicos diferentes á súa remuneración (incluíndo créditos, avais, garantías, etc.) nos asuntos en que interveña, cando afecten ou poidan afectar á súa independencia, sen coñecemento e autorización expresa do cliente e, en ningún caso, se estivese prohibido polo ordenamento xurídico ou as normas corporativas. Inclúense neses intereses os que teña indirectamente, a través de representantes ou intermediarios, ou a través de membros da súa familia ou de socios profesionais. Se con posterioridade ao comezo da relación profesional tivésese coñecemento dun interese deste tipo, o economista comunicarao ao cliente e discutirá con el a conveniencia de interromper ese interese ou a relación profesional, ou de adoptar medidas preventivas do conflito. No caso do economista dependente, informará o seu empregador de calquera relación con el de natureza diferente á orixinariamente pactada, sen prexuízo da observancia da normativa que rexa por razón da clase de relación de servizos de que se trate.

2.11. Consentimento do cliente en investigacións

Nas actuacións profesionais que impliquen algún tipo de investigación económica ou financeira sobre o seu cliente, o economista deberá solicitar sempre a autorización escrita do mesmo o seu cliente.

2.12. O deber de obxectividade

O economista debe estudar os asuntos con obxectividade, prestando atención aos feitos e distinguíndoos das opinións, explicitando os supostos e os xuízos de valor en que funda as súas posturas e facendo, se procede, as reservas necesarias sobre as súas afirmacións. Non debe deixarse influír polas expectativas do seu cliente, polos intereses doutras persoas ou da opinión pública, e evitará as relacións que poidan restarlle obxectividade e independencia no seu xuízo.

2.13. O deber de veracidade

O economista non alterará o sentido ou o significado dos asuntos e informacións que estean baixo a súa responsabilidade, nin as conclusións que se deriven dos mesmos. E recoñecerá explicitamente as achegas ou contribucións doutras persoas ao encargo recibido.

2.14. Confidencialidade e custodia do segredo profesional

O economista é depositario das informacións e confidencias dos seus clientes, e debe gardar o secreto profesional, así como o prometido e o confiado. Gardar a confidencialidade sobre a información recibida na súa tarefa profesional ou como consecuencia dela é un deber e tamén como un dereito da profesión coas limitacións impostas por norma legal. Este deber comprende as informacións privadas ou confidenciais do cliente, e todos os feitos e documentos que coñecese en relación á súa actuación profesional e que non se fixeron públicos. Esténdese ao ámbito interno da empresa do cliente e fóra dela, e tamén á información sobre clientes, mesmo despois de cesar a prestación dos seus servizos, sen límite no tempo. A obrigación do segredo profesional esténdese aos empregados do despacho profesional e os colaboradores do economista, amparando as comunicacións e conversacións, calquera que sexa a súa forma de transmisión ou rexistro. Tamén afecta, no seu caso, aos órganos colexiais que puidesen intervir en caso de conflito ou no exercicio da súa función de supervisión. O economista en réxime de traballo dependente está obrigado a manter o secreto profesional sobre todas aquelas informacións, documentos, decisións, obxectivos, políticas e calquera outros aspectos da súa organización e, máis concretamente, sobre as relacionadas coa súa tarefa, salvo as que, pola súa natureza sexan públicas ou non reservadas, ou fosen declaradas tales por quen na mencionada organización estean lexitimados para decidilo.

2.15. Dispensa do segredo profesional

Dispénsaa da confidencialidade e do secreto profesional ten que ser obxecto de uso moi restrinxido. En todo caso, estará dispensado 1) por mandato da lei ou resolución xudicial firme; 2) por consentimento expreso do cliente, 3) nos expedientes disciplinarios, así como nos informativos previos, en función de queixa ou de defensa, a iniciativa propia ou a requirimento da Xunta de Goberno. Se o economista considera que a garda do secreto profesional pode causar un dano grave e notoriamente inxusto ao propio economista ou a un terceiro, pode consultar co Decano ou a Xunta de Goberno do seu Colexio co fin de determinar medios ou procedementos alternativos para evitar eses danos.

2.16. Información privilexiada

O economista non utilizará a información que obteña no exercicio do seu traballo, en beneficio propio ou de terceiros, e evitará na medida das súas posibilidades que outros a utilicen de forma ilegal.

2.17. Respecto á privacidade

Débense observar sempre as disposicións legais vixentes sobre a protección dos datos persoais dos clientes, empregados e colaboradores. En particular, as conversacións en reunións, ou a través de calquera medio telefónico ou telemático, non poderán ser gravadas sen a previa advertencia e conformidade expresa de todas as persoas que participen, que quedarán amparadas polo secreto profesional.

2.18. Difusión do traballo do economista

O traballo do economista, aínda que ten lugar frecuentemente no ámbito privado, pode ter tamén relevancia pública, cando se publican os seus informes ou se recollen as súas experiencias e coñecementos. Nestes casos, débese solicitar a autorización expresa do seu cliente, e ter en conta a normativa sobre dereitos de autor, fontes utilizadas, etc. Non será necesaria a autorización do cliente se a publicación leva por iniciativa do mesmo, ou por imperativo legal. En todo caso, haberá que ter en conta as normas sobre secreto profesional, privacidade e confidencialidade. Se se trata dun economista profesional dependente, haberá que estar ao que determina o seu contrato.

2.19. Cumprimento das normas

O economista, calquera que sexa a modalidade do seu exercicio profesional, coidará especialmente o cumprimento das leis e normas de carácter xeral e específico que lle afecten na súa actividade, incluíndo as normas internacionais e os Códigos de conduta das empresas ou organizacións coas que leva a cabo o seu encargo profesional. Igualmente, cumprirá con especial celo as obrigacións establecidas no Estatuto Profesional do Economista e nos Estatutos do seu Colexio, así como os acordos e disposicións das Xuntas ou Asembleas Xerais e de Goberno de leste, do Consello Autonómico de Colexios respectivo e do Consello Xeral de Economistas de España, que se adopten dentro das súas respectivas competencias. O economista non debe encubrir coa súa actuación os posibles comportamentos ilegais ou inmorais dos seus clientes, colegas, superiores ou subordinados, incluíndo os casos de intrusismo profesional, se os coñece, sen prexuízo do segredo profesional. Pola súa función social, deberá ser exemplar no cumprimento dos deberes para coa sociedade, e procurará que os seus colaboradores e clientes cumpran tamén eses deberes, por exemplo, na protección do medio ambiente, o uso racional dos recursos, etc. O economista deberá ter en conta as recomendacións, boas prácticas e regras éticas específicas que poidan existir cando desenvolva a súa actividade en especialidades reguladas.

2.20. Cumprimento do Código Deontolóxico

O economista debe cumprir os Principios do Código Deontolóxico do seu Colexio ou, no seu caso, deste Código, e está suxeito ás responsabilidades disciplinarias, en caso de infracción. É responsable tamén de que os seus socios e empregados, así como os seus colaboradores externos, cumpran eses Principios. Se nalgunha ocasión o economista considera en conciencia que non debe actuar de acordo con algún dos Principios –por exemplo, porque as consecuencias da súa actuación poderían ser desproporcionadas ou causar un dano ao interese público–, poderá solicitar a opinión do seu Colexio e asesoramento acerca da solución que cumpra mellor cos obxectivos do encargo e co Código vixente; en todo caso, o economista conservará a liberdade de decisión e a consecuente responsabilidade. Se a decisión non pode esperar, poderá elevar a consulta ao Colexio despois de tomar a decisión, a fin de coñecer a súa opinión sobre o caso. Cando un economista déase conta de que cometeu unha falta contra algún dos Principios deontolóxicos, tratará de emendala da mellor maneira posible, prevendo as posibles consecuencias negativas para o seu cliente, e poderá elevar unha consulta ao Colexio correspondente, para recibir asesoramento sobre o tema. O economista ten sempre acceso ao Decano do seu Colexio, ou á Xunta Directiva, ou ao órgano encargado da aplicación do Código ético, para solicitar información sobre os Principios e Normas e sobre a súa aplicación, así como para suxerir cambios neses documentos, contribuíndo así á mellora da calidade moral da profesión. Así mesmo, poderá acudir ao seu Colexio en recurso de amparo, cando se considere maltratado nos seus dereitos e a súa reputación por terceiras persoas. Tamén o economista profesional por conta allea pode presentar un recurso de amparo, se o seu superior impídelle ou dificulta o cumprimento dos seus deberes éticos.

2.21. Responsabilidade civil do economista

O economista independente deberá ter debidamente cuberta a súa responsabilidade profesional, en contía adecuada aos riscos que implique e cos medios aprobados pola lexislación ou polas normas colexiais. O seguro de responsabilidade civil é un instrumento de que dispón o economista para protexer os seus bens de posibles erros no seu traballo profesional, que teñan consecuencias pecuniarias, pero non en casos de ilegalidade ou de incumprimento dos deberes profesionais. O economista é, habitualmente, responsable dos erros cometidos polas persoas ao seu cargo ou por terceiros, o que xustifica a necesidade de supervisar e aprobar todos os traballos levados a cabo por eles. Se o economista recorre aos servizos doutros profesionais, é recomendable que elabore unha folla de encarga que especifique os puntos principais do mesmo.

II. NORMAS E BOAS PRÁCTICAS. 3.- DO SEGREDO PROFESIONAL

O prestixio e recoñecemento da profesión de economista é un ben público, do que participan todos os economistas e no que colaboran todos. Pero isto non debe antepoñerse aos intereses da profesión aos do cliente ou da sociedade.

3.1. Deberes para cos seus compañeiros

O economista manterá sempre actitudes de respecto e lealdade cara aos seus colegas economistas, evitando, por exemplo, as críticas ou alusións persoais no ámbito da súa actuación profesional, aínda que respectando sempre a veracidade e a atención prioritaria aos intereses dos seus clientes.

Procurará ter coas súas colegas relacións de cooperación, intercambiando experiencias e coñecementos e contribuíndo á calidade e ao prestixio da profesión; isto obriga máis directamente aos economistas con máis experiencia, coñecementos e prestixio. Evitará a competencia ilícita e desleal aos seus colegas, de acordo co ordenamento xurídico e as normas colexiais.

O economista que pretenda exercitar unha acción civil, penal, laboral ou administrativa en nome propio ou do seu cliente, contra outro compañeiro, baseado en feitos relacionados coa súa actividade profesional, comunicarao previamente ao Decano ou á Xunta do seu Colexio, por se considera oportuno realizar un labor de mediación. Se se trata dunha reclamación de honorarios, o economista procurará a solución extraxudicial, propoñendo, no seu caso, a mediación do Colexio.

O economista por conta allea deberá impulsar os obxectivos lexítimos da entidade na que presta os seus servizos, promovendo unha cultura e unhas prácticas baseadas na ética. Comportarase de maneira especialmente respectuosa cos que formen parte da súa organización, e en particular cos compañeiros economistas que del dependan ou traballen na mesma organización, e facilitaralles o cumprimento das obrigacións que se derivan do presente Código Deontolóxico ou do do seu Colexio.

3.2. Deberes para co Colexio profesional

O Colexio é a corporación que ordena, representa e defende aos economistas, e, en última instancia, aos usuarios dos servizos prestados polos colexiados, o que xustifica os deberes dos colexiados para con esa organización:

1. Respectar aos órganos de goberno e aos membros que os compoñen, cando interveñan en tal calidade.

2. Atender coa máxima dilixencia as comunicacións e citacións emanadas do Colexio, e comunicar as circunstancias persoais de relevancia que afecten á súa situación profesional, como os cambios de domicilio ou sede do despacho profesional e calquera outros de relevancia.

3. Estar ao corrente no pago das cotas sinaladas polo seu Colexio e, no seu caso, polos órganos especializados aos que pertenzan.

4. Aceptar os traballos que lles sexan encomendados pola quenda de actuación profesional, cando estivesen inscritos no mesmo, de acordo coas condicións fixadas polos respectivos Colexios, seguindo a regulación legal efectiva para o efecto, e prestar as colaboracións que lles sexan requiridas, salvo que exista causa razoable que o escuse.

5. Facilitar as investigacións que abran os órganos de goberno do seu Colexio, por posibles incumprimentos das normas colexiais, do mesmo economista ou doutro colega,

6. Informar o Colexio de todo acto de intrusismo, de exercicio ilegal da profesión ou de uso indebido da denominación “economista” por persoas que non teñan esa calidade, que cheguen ao seu coñecemento, e non utilizar a súa firma para validar, encubrir ou autenticar traballos doutros, non capacitados para a prestación do servizo profesional requirido.

7. Informar o Colexio dos posibles agravios que sufrise el ou outro compañeiro, con ocasión do exercicio profesional.

8. Colaborar tamén con outros Colexios por razón da súa actividade profesional no ámbito territorial dos mesmos

9. Os compoñentes dos órganos de goberno, Comisións e outros Grupos de Traballo dos Colexios, así como os dos Consellos, están obrigados a gardar discreción sobre as reunións e as decisións que se deriven, se a súa natureza non require a súa difusión, e manterán o máis rigoroso secreto sobre os procedementos sancionadores en marcha, sobre os conflitos de intereses entre colexiados e sobre incidentes derivados do cumprimento do presente Código.